Jednym z podstawowych elementów kompozycji wizualnej jest sposób traktowania spojrzenia. W rzeczywistości to, co wydaje się trywialne, jest czymś fundamentalnym i to ukształtuje nasze zdjęcia, a tym samym całe ćwiczenie interpretacyjne. Autor Jacques Lacan wywarł na ten element szczególny wpływ (na podstawie prac Zygmunta Freuda) z wymiaru psychiatrii i psychoanalizy. Rozmawiał z nami o napęd skopowyto znaczy rodzaj napięcia między patrzeniem, obserwowaniem i byciem obserwowanym. Popęd skopowy to potrzeba, którą każdy człowiek musi obserwować, patrzeć i analizować wzrokowo, a także potrzeba bycia obserwowanym. Na końcu przekłada się na grę pożądania, w którym skupienie naszego wzroku zmienia cały budowany przez nas świat, ale nie chodzi tylko o perspektywę i sposób, w jaki fotograf lub nasz aparat bezpośrednio robi lub obserwuje obrazy, ale także to, w jaki sposób postacie i przedmioty znajdują się w naszym wizualnym wszechświat, używają i wykorzystują własne spojrzenie. Jak wszystkie elementy są powiązane spojrzeniem i jakie konsekwencje i znaczące obciążenia to niesie.
Aby wyjaśnić to wszystko głębiej i bardziej praktycznie, zajmiemy się jedną z najważniejszych reguł w świecie obrazu. Zasada spojrzenia. Seria ogólnych wskazówek, które pomogą nam nadać naszym obrazom spójność, harmonię i pomogą nam mieć większą świadomość i kontrolę nad naszymi narzędziami jako twórcami. W trakcie swojej kariery odkryjesz, że wszystkie te elementy, które być może przeoczyłeś, a nawet te, które uważałeś za zbędne lub nieistotne, mają ogromne znaczenie w rozwoju twórczości artystycznej i zawodowej.
Zanim zaczniemy, chciałbym coś dodać i wyjaśnić. Chociaż mówimy o normie i co do zasady odwołujemy się do tej treści, pamiętajmy, że mogą być pewne wyjątki i oczywiście nie powinniśmy dopuścić, aby reguła lub postulat teoretyczny nas ograniczały, bo w rzeczywistości czasami możemy (aw wielu innych musimy) odejść od akademizmu. Najlepiej byłoby, gdybyśmy spróbowali znaleźć różne źródła bogactwa, a następnie wykorzystać je w zależności od naszego stylu i naszych potrzeb. Tego typu źródła mogą pochodzić z najczystszej teorii lub z naszej własnej praktyki.
Reguła spojrzenia: przenoszenie ładunków i znaczeń w języku fotograficznym
Na czym dokładnie polega ta zasada? Chodzi o nadanie wagi i wyeksponowania aktowi obserwacji naszego charakteru. Jeśli, na przykład, fotografujemy młodego mężczyznę z profilu, musimy poświęcić więcej miejsca w kadrze z przodu fotografowanego obiektu niż z tyłu, to znaczy, aby nadać większe wyeksponowanie i przestrzeń kierunkowi spojrzenia. W ten sposób będziemy bardziej wyeksponować akt obserwacji naszego bohatera i zwiększyć ładunek ekspresyjny.
Ale to wykracza daleko poza fizyczny akt patrzenia i tutaj wszystko zmienia się w coś naprawdę interesującego. Możemy zasugerować pewne rzeczy, tworząc fizyczne niespójności w naszej konstrukcji, iw ten sposób możemy oszukać i zaangażować naszych odbiorców na wyższym i być może bardziej wyrafinowanym poziomie.
Chwileczkę ... Co mamy na myśli patrząc?
Pamiętam, że na wydziale informatyki jednym z najbardziej imponujących i rewolucyjnych przedmiotów, o których miałem okazję się uczyć, była analiza obrazu. Spędziliśmy tygodnie, analizując propozycję wizualną, plakat reklamowy, obraz, fragment filmu nie dłuższy niż trzydzieści sekund i być może właśnie wtedy, gdy stajesz przed tego typu wyzwaniami, odkrywasz wielkość i siłę języka wizualnego . Spędzenie prawie całego miesiąca na analizie zdjęcia może być nieco zaskakujące. Zdajesz sobie sprawę, jak złożona jest konstrukcja graficzna. Jeden z plakatów, który utknął mi w pamięci, był jednym z najbardziej kontrowersyjnych autorstwa Dolce & Gabbana. Przedstawiał grupę mężczyzn wokół kobiety. Jeden z nich trzymał młodą kobietę i wydawał się ją gwałtownie kontrolować. Na pierwszy rzut oka wszyscy wiedzieliśmy lub myśleliśmy, że wiemy, że ta kobieta została poddana, będąc ofiarą znęcania się i że ci mężczyźni zdecydowanie mieli kontrolę nad nią i sytuacją.
Jednak po dokonaniu formalnej analizy, biorąc pod uwagę kinezję, proksemikę, a zwłaszcza spojrzenie tych postaci, imponujące było odkrycie, że kobieta naprawdę kontrolowała tę sytuację. Pomimo pierwszego pojawienia się, które nam się ukazało, było to, że został poddany i pod kontrolą tej grupy mężczyzn, prawda jest taka, że jeśli skupimy się na grze spojrzeń i przeanalizujemy korelacje między wszystkimi postaciami, dochodzimy do wniosku że to ona zdecydowanie rządzi i są raczej uległymi postaciami.
Rozumiem przez to, że patrzenie nie zawsze musi być poparte kwestiami formalnymi, wizualnymi, jednoznacznymi i jasnymi. Patrzenie może mieć całkowicie psychologiczny charakter. Nasz bohater może patrzeć w jedno miejsce, ale tak naprawdę, emocjonalnie patrzy w inne miejsce. Może nasza postać coś przed nami ukrywa, co zdradza nam nasz fotograf. Dlaczego nie? Proponuję bardziej graficzny przykład, dzięki któremu na pewno lepiej go zrozumiesz. Tutaj mamy dwa bardzo podobne obrazy. W pierwszym bohater biegnie z niecierpliwością. Fotograf tworzy połączenie, które jest zgodne z konstrukcją graficzną, respektuje normę spojrzenia. Wiemy o tym, ponieważ pozostawia więcej miejsca z przodu obiektu niż z tyłu, nadaje wyeksponowanie i znaczenie spojrzeniu. Nasz charakter jest jasny, szczery i zwracamy uwagę na jego akt obserwacji. Jednak za drugim razem widzimy dwójkę dzieci biegnących, tylko w tym przypadku przestrzeń za nimi jest bardziej eksponowana niż przestrzeń, na którą skierowane są ich spojrzenia. Dzięki tej konstrukcji wiemy, że te postacie nie patrzą w przyszłość. W jakiś sposób spoglądają wstecz na tę pustkę, którą po sobie zostawiają. Znajdujemy wtedy odcienie melancholii. Ci młodzi ludzie coś porzucają, a my jako widzowie odczuwamy pewną pustkę.
